Jonge criminelen die volwassen worden

Het is een bekende opvatting dat jonge criminelen 'er wel overheen groeien' als ze ouder worden en erin slagen werk, woongelegenheid en een partner te vinden. Cijfers die de ontwikkeling van jonge delinquenten in beeld brengen ondersteunen deze opvatting voor een deel. Diezelfde cijfers laten echter ook zien dat sommige criminelen die met delinquentie begonnen in de late kindertijd of adolescentie tot ver in de volwassenheid delicten blijven plegen. En het gebeurt ook dat jongeren pas na de adolescentie, op jongvolwassen leeftijd, een criminele carrière starten.

In Jonge criminelen die volwassen worden presenteren Rolf Loeber, Machteld Hoeve, Wim Slot en Peter van der Laan internationale en Nederlandse onderzoeksgegevens die de ontwikkeling van deze jonge delinquenten in kaart brengen. Bij de totstandkoming van het boek werkten zij samen met de Amerikaanse studiegroep From Juvenile Delinquency to Adult Crime. De onderzoeksgegevens hebben betrekking op risicofactoren zoals een gebrekkige zelfcontrole, psychische stoornissen, drugsgebruik, een vroege start van crimineel gedrag en het wonen in een achterstandsbuurt. Daarnaast is er aandacht voor sekseverschillen. Ook komen factoren aan bod die een verdere ontwikkeling van crimineel gedrag of een toename in ernst van de delicten kunnen verhinderen. Juist met betrekking tot deze beschermende factoren blijkt nader onderzoek nodig omdat de huidige studies zelden factoren opleveren die tot in de latere volwassenheid ‘werkzaam’ zijn.

Een belangrijk thema in het boek is de vraag of een achttienjarige wel in alle opzichten als volwassene kan worden beschouwd. Het is immers bekend dat de rijping van de hersenen pas later, op jongvolwassen leeftijd voltooid wordt. Dit betekent dat planningsvaardigheden en het vermogen impulsen te beheersen bij sommige jonge mensen nog niet optimaal ontwikkeld zijn. Dat kan de kans vergroten dat ze tot crimineel gedrag overgaan. Dit inzicht heeft in Nederland tot een wetswijziging geleid die het mogelijk maakt om bij jongvolwassenen van 18 tot 23 jaar het jeugdstrafrecht toe te passen: het adolescenten strafrecht.

Loeber en zijn medeauteurs alsook de auteurs van de afzonderlijke hoofdstukken hebben een enorme prestatie geleverd met het bijeenbrengen van onderzoeksresultaten die een nader licht werpen op een levensfase die van cruciaal belang lijkt te zijn als het gaat om het beëindigen, verdergaan of zelfs het aanvangen van crimineel gedrag.