Uitspraken beweren niets

Wie wil begrijpen wat uitspraken uitdrukken, verplaatst zich in de mensen die uitspraken doen. Uit dat onderzoek komen passende kritische vragen voort die aanzet geven tot reflectief oordelen. In Uitspraken beweren niets maakt de lezer kennis met de manier waarop Heleen Torringa kritisch denken opvat. Heleens benadering van kritisch denken is geïnspireerd op het werk van filosofe Hannah Arendt (1906-1975). De bundel begint en eindigt met een brief aan haar inspiratiebron.

Uitspraken beweren niets bestaat uit filosofische columns. Niet alleen over kritisch denken, maar ook over bijvoorbeeld morele intuïtie, dankbaarheid en tolerantie. Het overkoepelende thema van veel columns is oordeelsvorming.

De oordeelsvorm die Heleen vooral voor ogen heeft met kritisch denken is reflectief oordelen over maatschappelijke onderwerpen. Een oordeelsvorm waarvoor de beoordelaar zich niet op eenduidige criteria kan baseren, maar niet uitsluitend subjectief is. Feiten respecteren en je verplaatsen in de perspectieven van anderen zijn belangrijke vereisten van deze oordeelsvorm. Het accent van Heleens kritisch denken-concept ligt op achterhalen wat mensen uitdrukken met hun uitspraken, voordat ze kritisch worden onderzocht.

Dr. Heleen Torringa promoveerde in 2011 op een proefschrift over kritisch denken. Ze werkt nu als docent kritisch denken en ethiek bij de opleiding Communicatie van Avans Hogeschool.

Recensie Peter Venmans

recensie_ruud_abma.pdf