De weerbarstige praktijk

Het sociaal domein is voortdurend in ontwikkeling. De weerbarstige praktijk kan aansturing soms lastig maken. Tenzij we het beschouwen als een open systeem van mensen dat meegroeit met de sociale werkelijkheid en waar alle betrokkenen een waardevolle bijdrage aan leveren.

Joost Hoekman en Harry Woldendorp benaderen dit idee vanuit de evolutietheorie. Complexe systemen, zoals het sociaal domein, groeien namelijk volgens natuurlijke processen. Om te overleven hebben zij sturingsmechanismen die lijken op fysiologische processen van het menselijk lichaam. Zo vergelijken de auteurs de verdeling van budgetten met bloedvaten, informatie-uitwisseling met het hormoonstelsel en legt het zenuwstelsel de verbinding tussen die twee.

Data vormen de basis voor deze evolutionaire benadering. De onderdelen van het systeem zijn minder belangrijk dan de manier waarop zij verbonden zijn en informatie uitwisselen. Datagedreven aansturing vergroot de effectiviteit van het sociaal domein. Dat was in 2015 ook de opdracht aan gemeenten bij de decentralisatie van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (Wmo), de Participatiewet en de Jeugdwet. Deze decentralisaties vormen dan ook het uitgangspunt van dit boek. Daarnaast koppelen de auteurs hun idee aan bestaande modellen, zoals social return on investment, activity based costing, value based healthcare en het Viable System Model.

Het sociaal domein zal altijd in beweging blijven. De evolutionaire benadering van de weerbarstige praktijk vergroot het aanpassingsvermogen en biedt een nieuw perspectief op ontwikkelingen binnen het sociaal domein. Daarmee is De weerbarstige praktijk een waardevol naslagwerk voor iedereen die te maken heeft met de aansturing van het sociaal domein.

Joost Hoekman (♰2019)  begeleidde als senior consultant bij MvR & Partners innovatietrajecten bij de overheid en het sociaal domein. Harry Woldendorp is strategisch adviseur en richt zich op nieuwe vormen van samenwerking in zorg en welzijn. Zo is hij medeoprichter van het PlatformVmZ en CuraeVitel Balie die de ouderenzorg innoveren met behulp van platformtechnologie.

Recensie

"Na de transities en bezuinigingen in het sociaal domein streven de gemeenten nu naar een transformatie waarbij burgers meer verantwoordelijkheden nemen. Maar dat botst met de logica van de indeling van de professionele organisaties in de subdomeinen participatie, jeugd en sociaal domein. In dit boek laten de auteurs (consultants in het sociaal domein) zien dat een evolutionair perspectief inzicht biedt om tot de gewenste transformatie te komen. Kern is het besef dat er geen eindpunt is en dat een systeem in staat is zichzelf te reguleren. (...)Wetenschappelijk verantwoord boekje over een interessant nieuw sturingsperspectief voor het sociaal domein en de gewenste transformatie daarvan. Bevat vele figuren die de hoog abstracte materie verhelderen. Interessant voor sociale wetenschappers en bestuurders in het sociaal domein."
- Uit een recensie van NBD Biblion (oktober 2019).