COVID-19: onverwacht thuis met de kids

Nu de scholen gesloten zijn, staan veel gezinnen voor de uitdaging hoe ze hun dag gaan inrichten: hoe houd je het leuk in deze spannende tijden. Allereerst: zorg voor jezelf als ouder dan kan je ook goed zorgen voor degenen om je heen. Hoe doe je dat dan en daarna, hoe kom je de dag door....

Voorop staat nu de focus op fysieke zorg, maar zonder geestelijk welbevinden komen we deze tijd niet door. Ouders: zelfzorg is belangrijk. Het plaatje hierboven, uit het werk van Dan Siegel (bron), de 'healthy mind platter', geeft mooi (op gedegen onderzoek gebaseerd!) weer welke elementen nodig zijn om je goed te blijven voelen. Let wel: het is een 'schijf van zeven' die aanknopingspunten biedt. Hoeveel iedereen van elk element nodig heeft, is heel individueel. Inspiratie dus. Ik loop ze even kort na beginnend linksboven bij slaap: goed slapen is belangrijk, evenals bewegen en tijd om je te concentreren op iets (focus time), dat kan schoolwerk, informatie e.d. zijn. Dan is er tijd die je samen met mensen doorbrengt. Nu lastig want te veel kan even niet en te dichtbij ook niet, maar samen, het gevoel van samen dingen doen is wezenlijk. Spel mogen we niet vergeten: plezier beleven, leuke dingen doen. Even op de bank zitten, niets doen, vervelen, is ook geen probleem en tot slot tijd voor je binnenwereld (time-in), meditatie, yoga, mindfulness - ook met kinderen. Loop 'm eens na deze schijf van zeven en kijk eens hoe deze in jouw dag verweven is.

Mooi hoor zo'n modelletje, ik zie het veel lezers denken, en dan? Nou dan is er de uitdaging om je de dag nog in te vullen, toch? Het aloude Ritme Reinheid en Regelmaat voorop... het oudste rijtje dat ik leerde aan het begin van mijn studie pedagogiek (inmiddels meer dan 30 jaar geleden ) Hoe? Probeer een ritme vast te houden (herhaling van activiteiten!), let op hygiene (handen wassen!!) en houd er regelmaat in (vaste momenten in de dag). Maak een mooi overzicht bv. via een groot vel, samen met kinderen- plak een paar A4 aan elkaar en maak het inzichtelijk of als je een whiteboard of schoolbord hebt kan het daarop. Bepaal samen aan de hand van de zeven elementen uit de healthy mind platter hoe je je dag(en) indeelt. Alle onderdelen moeten aan bod komen (dat voorkomt ook gedoe over schoolwerk en geeft jou als ouder misschien ook tijd om wat thuiswerk te doen) Overleg samen wat je fijn vindt, wat niet, hoe lang je iets gaat doen en wanneer. Spreek af dat ook vol te houden. Maak korte herhaalde momenten (houd je beter vol) en creëer een nieuw gezinsritme. Zorg daarin ook voor 'downtime' en 'focustime' voor jezelf als ouder.

Concreter: spel en plezier maken klinkt leuk maar wat dan en hoe dan en wanneer en vooral ook kan het aub ook nog zonder 'schermpjes'? Ik heb even in mijn boeken- en spelletjeskasten gekeken want er is zo veel mogelijk... en er is zo veel geschreven hierover. Je hebt niet veel of duur materiaal nodig om toch leuke dingen samen te doen, denkend aan Theraplay activiteiten die je met kinderen tot 12 jaar in elk geval kan doen.

Verder ben ik groot fan van de spelkaarten van Helen Purperhart. Ook Scouting heeft een enorm overzicht van spellen - vaak voor een groep maar je kan ze natuurlijk aanpassen. Zou het niet prachtig zijn als dit soort basale bronnen dagelijks op Social Media gedeeld worden. Een spel van de dag of een yogakaart/oefening van de dag - voor verschillende leeftijden? Mindfulness mag niet ontbreken, mooi (en bekend) is het werk van Eline Snel (ook als App 'Sitting Still' - gratis!). Voor ouders zijn er de Apps Calm (betaald) of InsightTimer (gratis) - dat was voor de 'Time-in'.

Houd het spannend: Ga om de tafel met elkaar en bedenk wat je kan doen als je je (te lang) verveelt (want: downtime mag ook ;-) . Schrijf dat op een briefje of kaartje. Maak een 'grabbelton' met die briefjes met activiteiten die je kan doen. Je kan ook kiezen voor bv. verschillende kleuren kaartjes en een 'rad van fortuin' met die kleuren waar je aan draait. Als je je verveelt grabbel je een briefje of geef je een zwieper aan dat rad van fortuin. Wat eruitkomt, ga je dan voor een afgesproken tijdsbestek doen (bv. 15 of 30 minuten). Als je klaar bent, gaat het kaartje terug in de ton/bak/doos. Zelf zou ik 'schermpjes' er zo veel mogelijk uit laten. Kijk goed of je de activiteiten mooi kan verdelen: actieve dingen, dingen die je alleen kan doen, dingen die je samen doet, creatieve dingen etc.etc.

Waar kan je dan aan denken? Kijk eens in je kast: welke spellen heb je staan die je al tijden niet meer doet (geen tijd) - misschien kan je Monopoly opzetten en elke dag een bepaalde tijd eraan spelen? Heb je een zolder of schuur? Stuur je kind op ontdekkingstocht: wat zit daar nog in aan 'schatten' wat je nu kan doen? Speelgoed dat je al lang niet meer zag.. wat deed je er ook al weer mee? Koken, bakken, kneden (brood) doet het ook altijd goed: welk oud kookboek is er nog wat je amper gebruikte - zoek samen een gerecht uit en maak het. De uitdaging is dan om het er net zo uit te laten zien als het plaatje.... (lukt mij nooit) En dan de sites met kleurplaten, mandala's bv. - samen kleuren geeft rust. Muziek uitzoeken die je leuk vindt, zelf een Top 2000 maken bv. en filmpjes zoeken van creatieve activiteiten op Youtube zoals origami vouwen. Altijd leuk om ook te proberen (en uitdagend!). Hutten bouwen in de kamer. Misschien wil je in een schriftje bijhouden welke dingen superleuk waren. Misschien wil je samen een avonturen verhaal schrijven en daar dan activiteiten bij bedenken. Mogelijkheden zijn eindeloos.

Realiseer je dat 24/7 in elkaars bubble zitten ook lastig kan zijn. Bespreek dit met je kinderen. Sommige kinderen hebben meer ruimte nodig dan andere, sommige ouders hebben meer ruimte nodig. Wat ga je doen als je je geïrriteerd voelt? Waar word je rustig van? Bewegen (even rennen, trampoline, wiegen, schommelen) of juist lezen? Muziek luisteren? Een oefeningetje doen? Kort op de spelcomputer (met tijdsafspraak!). Bespreek het, bedenk het, schrijf het op om jezelf eraan te herinneren en gebruik het als je even elkaar NIET meer wilt zien.

Dan voor therapeuten en ouders en kinderen: misschien kunnen wij allemaal elke dag op social media een leuke activiteit/spelvorm delen die 'coronaproof' is? Een beschrijving of via youtube of een werkblad of wat je maar denkt dat helpend kan zijn - zodat ouders geïnspireerd blijven en dat overzicht dat ze samen met hun kinderen maken (die grabbelton of het rad van fortuin) groter wordt?

Begrens de 'corona-angst': deel je eigen gevoelens gewoon met je kinderen, daar leren ze van. Emoties, ook angst, horen bij het leven. Maar, geef het een plek, maak het niet groter dan nodig. Besteed er bv. vaste momenten aan of als het opkomt, heb er aandacht voor maar daarna schakel je over naar de orde van de dag. Wees alert, ga het niet uit de weg maar maak het niet groter dan nodig. Kijk goed wat het met jou en met je kind doet. Word je kind er extreem angstig van (of jij als ouder), dan is het een idee om eens te kijken bij de zelfhulp boeken van Dawn Huebner (https://www.swpbook.com/auteur/397/dawn-huebner) of als je Engels geen probleem vindt, bij de geweldige resources van Karin Treisman (http://www.safehandsthinkingminds.co.uk/books-cards-worksheets/ en haar Binnie the Baboon boek, in het Engels). Ik realiseer me dat dit 'therapeutische bronnen' zijn maar ook heel goed bruikbaar voor 'gewone' gezinnen.

Tot slot: Wat ik schrijf is niet nieuw, veel mensen zullen het al zo doen. Top. Het zijn rare tijden. Ritme, Reinheid en Regelmaat - bijvoorbeeld volgens de Healthy Mind Platter zouden kunnen helpen. Het proberen waard.

Dan: blijf gezond en verbonden met wie om je heen staan - fysiek maar ook geestelijk!

Dit artikel is geschreven door Anneke Vinke, zij is momenteel bezig met haar boek Thuis in een nieuw gezin en heeft

25-03-2020