TA in de klas: ‘Waarom erger ik me zo aan die ene ouder?’

In het boek Vertrouwen in je klas. Emotionele veiligheid op de basisschool met TA wordt uitgebreid stilgestaan bij de vertrouwensrelatie tussen kinderen en leerkrachten. Dit is de basis voor een veilig leerklimaat en het uitgangspunt van Vertrouwen in je klas, waarvan vorig jaar de tweede druk is verschenen. 

“Dit boek gaat ervan uit dat het lastigste voor leraren uiteindelijk niet de hoge werkdruk of de complexiteit van hun taak is. Wij denken dat het mooiste én het lastigste van het leraarschap is dat je in de confrontatie met je leerlingen, hun ouders en collega’s steeds jezelf meeneemt”, openen de auteurs, Theo van der Heijden, Danielle van der Heijden en Tamar Kopmels in het voorwoord van Vertrouwen in je klas. “Dat is enorm krachtig: jij bent een echt mens waar kinderen zich aan kunnen spiegelen, die kinderen ziet en van ze houdt. Je bent oneindig veel meer dan het rekenboekje, een digibord of een kunstproject. Jouw vertrouwensrelatie met je leerlingen is de stevige onderlegger onder het pedagogische klimaat in de klas. Je bent professional, maar je persoonlijkheid en hoe jij in je vel zit, kun je niet thuis laten. Dat maakt het leraarschap mooi, maar kan het ook zwaar maken. Want juist die persoonlijke relatie met de kinderen en hun ouders kan ook een valkuil zijn. Zeker als er iets aan de hand is met een kind dat iets extra’s van je vraagt.”

‘Waarom erger ik me zo aan die ene ouder?’

“Als leraar weet je meestal heel goed hoe jij lastige situaties moet oplossen, wat jij kunt betekenen voor een kind”, vervolgen de auteurs. “Maar soms is er een situatie waarin je ineens voelt dat het je veel energie kost, dat je het echt even niet meer weet of dat je onzeker wordt. Waarom erger ik me zo aan die ene ouder? Hoe kan het dat ik zo moe ben na het overleg met mijn duo? Waarom drijft ... me tot wanhoop? Ben ik wel een goede leerkracht als ik soms zo’n hekel aan kinderen heb? Wij veronderstellen dat iedere leraar wel eens dit soort gedachten heeft over allerlei interacties met zijn omgeving.”

Als leerkrachten meer zicht hebben op de beschreven processen en bereid zijn hier bij zichzelf naar te kijken, kan het vertrouwen in zichzelf, het vertrouwen in de kinderen en het wederzijdse vertrouwen groeien, aldus de auteurs van Vertrouwen in je klas. “De basis voor de aanpak zijn inzichten uit de Transactionele Analyse (TA). Dit model is vertaald naar voor leerkrachten herkenbare thema’s als omgaan met onrust bij kinderen, schuld en schaamte, reddergedrag van leerkrachten, onzekerheid van leerkrachten, omgaan met pesten en conflicten met collega’s en ouders. Als auteurs hebben wij alle drie ervaren hoe fijn het kan zijn om meer grip te krijgen op je eigen interactie met je omgeving.”

‘Ik ben oké en jij bent oké’

Transactionele Analyse (TA) betekent letterlijk: goed begrijpen (= analyse) van je interacties met je omgeving (= transacties). De TA laat zien hoe vergaand de invloed is van de ontwikkeling van je zelf(beeld) in de eerste zeven jaar van je leven en biedt handreikingen om je te helpen hiermee in je volwassen leven op een goede manier om te gaan. Daarvoor biedt de TA een model en een begrippenkader aan dat op een hele nieuwe manier kijkt naar relaties tussen mensen. De basisgedachte daarachter is: ‘Ik ben oké en jij bent oké’. Als leerkracht kun je daarmee een groot verschil maken.”

Enthousiast na het lezen van dit stuk? Klik hier om direct om Vertrouwen in je klas. Emotionele veiligheid op de basisschool met TA te bestellen.