Ramp dreigt: ’40 procent van sociaal werkers overweegt vertrek’

De uitstroom van sociaal werkers is hoog. Onderzoeker Marc Hoijtink vreest met grote vreze. De uitstroom is in meerdere opzichten een groot probleem. Niet alleen voor de hulpbehoevenden, maar (op termijn) ook voor het functioneren van de democratie, stelt Hoijtink. Hij vreest dat het sociaal domein voor te veel sociaal werkers op te veel plekken een giftige, demotiverende cocktail is die zij niet meer lusten.

“40 procent van de sociaal werkers overweegt een vertrek bij hun werkgevers. Eerder arbeidsmarktonderzoek gaf aan dat 44 procent van de mensen werkzaam in het primair proces binnen vijf jaar de sector daadwerkelijk wil verlaten”, aldus Hoijtink in het Essay Op het punt van breken? Verzet, loyaliteit en de stille vlucht van sociaal werkers.

“De dreigende uitstroom is ook in democratisch opzicht een probleem. De negatieve effecten ervan voor de continuïteit en kwaliteit van hulp zijn evident, alleen al omdat het eerste voorwaarde is voor het laatste, zo lieten Radboud Engbersen en collega’s recentelijk nog eens zien in hun mooie essay over het geheim van de lange relatie. We weten bovendien dat er een sterke relatie bestaat tussen de kwaliteit van de beleidsuitvoering en het vertrouwen van burgers in het functioneren van de democratische rechtstaat.

Urgent politiek probleem
Hoijtink vervolgt: “Een leegloop of toestand van chronisch wisselend personeel ondermijnt het geloof van mensen in de democratische rechtstaat wiens vertrouwen soms al behoorlijk broos is vanwege eerdere negatieve ervaringen met formele uitvoerende instituties, of dat nu terecht is of niet. Er is daarom alle reden om de kwestie te definiëren als een urgent politiek probleem dat ver voorbijgaat aan de belangen en motieven van individuele professionals. Het noopt bovendien tot een kritische blik. Als bijna de helft van de werkers in het primaire proces overweegt weg te gaan, wat zegt dit dan over de huidige staat van het sociale domein? En wat zegt dit eigenlijk over de huidige positie van sociaal werkers in de samenleving?”

In het essay Op het punt van breken? Verzet, loyaliteit en de stille vlucht van sociaal werkers gaat Hoijtink onder andere verder in op deze vragen. Hoijtink is senior onderzoeker lectoraat Stedelijk Sociaal Werk aan de Hogeschool van Amsterdam en hoofdredacteur van Vakblad Sociaal Werk.

Versterken van welbevinden van medewerkers
Een mogelijke oplossing om de uitstroom te verminderen, is om de medewerker meer centraal te stellen. “Amplitie is waar het allemaal om draait: het versterken van het welbevinden en het functioneren van medewerkers”, schrijven de auteurs van Werken aan amplitie. De toepassing van positieve organisatiepsychologie. “Werken aan amplitie blijkt enorm waardevol, zowel voor medewerkers als vanuit bedrijfseconomisch perspectief. Het leidt tot meer plezier en motivatie, minder verzuim, minder verloop en meer productiviteit en innovatie. Ook draagt het bij aan betere dienstverlening, meer klanttevredenheid en hogere omzet.”

Amplitiedeskundige als onderdeel van oplossing
In de nabije toekomst zal amplitie onderdeel uitmaken van het DNA van succesvolle organisaties. De auteurs introduceren daarom de amplitiedeskundige: iemand die zich specifiek met dit onderwerp bezighoudt. Amplitie is hét kernwoord van de positieve organisatiepsychologie. Werken aan amplitie is het eerste boek in Nederland dat zich specifiek op dit onderwerp richt. Een onmisbaar naslagwerk voor iedereen die hiermee aan de slag wil.