Hoffelijk leiderschap | Leidinggeven zonder opsmuk

Hoe leidinggeven niet moet en niet mag, hebben we uit-en-te-na kunnen lezen en horen de laatste tijd.

Over de recente affaires en de manier waarop we daar in onze samenleving mee omgaan, valt veel te zeggen. Een verantwoordelijke die een medewerker ter verantwoording roept, kan zomaar ten prooi vallen aan een klachtenprocedure met beschadigende afloop.

En een verantwoordelijke die zich niet weet te gedragen, gaat terecht voor de bijl. Dat heeft weinig te maken met ‘adeldom’ of ‘hoge bomen’.

Maar hoe dan wel? Is er niet een handleiding die leiders op de goede weg kan helpen of houden?
Aan een lijst van te vermijden gedragingen en uitspraken heb je niet veel, want daar kan ons brein slecht mee overweg.

Aan een lijst van te vermijden gedragingen en uitspraken heb je niet veel, want daar kan ons brein slecht mee overweg.

In 2019 verscheen, aan het begin van en niet gestuurd door de golf van ‘Me-too-kwesties’ en voorafgaand aan de geruchtmakende affaires rond ‘buldermanagement’, het boek Leidinggeven zonder opsmuk, een dwarse kijk op leiders.

Willem de Vos, theoloog, oud-leraar, rector, senior-consultant en bestuurder, beschreef hoe leidinggeven wel kan werken. Met aandacht voor taalgebruik, originaliteit en creativiteit, respect voor vondsten en voorbeelden uit het (verre!) verleden, het uit elkaar houden van het gedrag en de persoon. Met een gemotiveerde afwijzing van het gebruik van jargon, vaak vanwege de verdachte herkomst. Met waarschuwingen tegen poeha, alwetendheid en onmisbaarheid. Met oog voor de mythen waar leidinggevenden nogal eens zelf in zijn gaan geloven, of waar ze door hun omgeving in bevestigd zijn.

Voorgoed bezoedeld
De uitdrukking ‘doe effe normaal’ is voorgoed bezoedeld, maar te belangrijk om niet toe te passen op het gedragspatroon van leidinggevenden. Wie zijn of haar positie niet weet te relativeren, gaat er echt in geloven en dan zijn de rapen gaar. Want iedereen levert toch een bijdrage aan de beoogde resultaten?! Leiders krijgen hooguit meer betaald omdat ze verantwoordelijkheid dragen (en willen afleggen).

Een boek met na ieder hoofdstuk vragen om over na te denken. Of over te reflecteren, maar dat is dan weer jargon. Maar wel noodzakelijk, want leidinggeven verdraagt zich nauwelijks met automatismen en een leidinggevende die niet regelmatig terugkijkt, raakt ‘bewusteloos’ en gaat hallucineren, een werkelijkheid bedenken.

Verplichte kost
Elegantie of hoffelijkheid kunnen zeer behulpzaam zijn, zo niet broodnoodzakelijk voor leiders. Maar die eigenschappen komen niemand aanwaaien. Want hoeveel hoffelijke leiders kent u?

Het moet toch een verademing zijn om te lezen wat wél werkt ?! Verplichte kost voor zittende, staande en aankomende leidinggevers.

Lees meer & bestel Leidinggeven zonder opsmuk. Een dwarse kijk op leiders

31-08-2023