Onbegrepen gedrag bij jonge kinderen

​Professionals in opvang en onderwijs voelen zich in toenemende mate geconfronteerd met jonge kinderen die ‘onbegrepen gedrag’ laten zien. Deze kinderen zijn meer dan gemiddeld druk, ongeconcentreerd, en vertonen met regelmaat verstorend gedrag. Het is niet duidelijk of het echt om een verandering of een toename van dit gedrag gaat, of dat het een kwestie van beleving is. Ook zijn er verschillende verklaringen denkbaar. De coronapandemie wordt vaak genoemd, maar de ontwikkeling is al langer gaande. Eerder zou men kunnen denken aan een toenemend gebruik van smartphones, opvoedingsonzekerheid, een onzekere wereld, het complexe stelsel van opvang en onderwijs of de prestatiedruk. Omdat de ontwikkelingen elkaar mogelijk ook versterken, is het niet eenvoudig om een goede aanpak te bedenken.

Als het gaat om oplossingsrichtingen worden in de bundel enkele hoofdbenaderingen genoemd, zoals het inzetten op opvoedingsondersteuning, het versterken van de pedagogische infrastructuur, het ontwikkelen van specifieke voorzieningen, professionalisering en het veranderen van de organisatie van opvang en onderwijs.

In deze bundel wordt gepleit voor een versterking van de pedagogische infrastructuur, waarin samenwerking en specifieke ondersteuning van ouders en kinderen een plek hebben. Normalisering speelt daarbij een belangrijke rol.

De verschillende auteurs van deze bundel belichten ieder op hun eigen manier een aspect van het vraagstuk van onbegrepen gedrag bij jonge kinderen.

Aan deze bundel werkten mee: 

• Dr. Neeltje van den Bedem is senior adviseur en portefeuillehouder Ontwikkeling en Opgroeien bij het Nederlands Jeugdinstituut. Haar expertisegebieden zijn: sociaal-emotionele ontwikkeling, welbevinden, kernelementen van schoolbrede interventies en taalontwikkelingsstoornis (TOS).
• Chaja Deen is senior adviseur bij het Nederlands Jeugdinstituut. Haar expertises zijn: leerlingparticipatie, pedagogische basis, onderwijs-jeugdhulp en samenhangend jeugdbeleid.
• Simone den Hollander is senior adviseur bij Sardes. Zij werkte lange tijd in de kinderopvang en adviseert nu gemeenten en kinderopvang over bijvoorbeeld passende kinderopvang. 
• Frank Studulski is senior adviseur bij Sardes. Hij richt zich op IKC-ontwikkeling en op samenwerking tussen lokale partijen rond educatie. 
• Dr. Lilian van der Bolt en dr. Jeroen Aarssen zijn beiden specialisten taal, jonge kind en gedrag en werken bij CPS. Ze begeleiden veel scholen met vragen op het gebied van (taal) ontwikkeling, speciaal voor de onderbouw.
• Dr. Cathy van Tuijl is lector Jonge Kind Educatie (tot voor kort: Gedrag- en Leerproblemen) bij de Academie Pedagogiek en Onderwijs van Saxion. Ook is ze werkzaam als universitair docent Pedagogiek aan de Universiteit Utrecht.
• Carolien de Groot is oprichter en directeur-bestuurder van JES Rijnland (Leiden e.o.), een organisatie die vanuit een welzijnsperspectief streeft naar de vergroting van kansen van kinderen en ouders door middel van ondersteunende, aanvullende en verrijkende programma’s. 
• Anna van Damme is sociaal professional (MA Jeugdzorg) en werkt als brugfunctionaris bij JES Rijnland. 
• Heleen Versteegen is pedagoog en directeur van Sardes.