Intercultureel werken in gedwongen kader

De diversiteit en complexiteit van de samenleving is de afgelopen decennia sterk toegenomen. Verschillen in cultuur zijn regelmatig aanleiding tot onbegrip, misverstanden, conflicten en miscommunicatie. Professionals op velerlei gebied krijgen te maken met mensen met een andere culturele achtergrond en bagage dan de eigen, bekende cultuur. Zij worden zich vooral bewust van hun eigen cultuur op het moment dat zij in aanraking komen met mensen die andere culturele gedragingen en regels naleven dan zijzelf.

Ook wanneer het gaat om professionals die werken in justitiële -strafrechtelijke of civielrechtelijke- kaders, is dat het geval. Maar een bijkomende complicatie is dat het in deze justitiële kaders veelal gaat om onvrijwillige contacten tussen professionals en medeburgers. Dat wil zeggen dat deze burgers, al dan niet door eigen toedoen, te maken krijgen met de bemoeienis van professionals die door of namens de overheid met hen in contact treden en interventies plegen die diep ingrijpen in hun persoonlijke leven. Deze professionals treden vanwege hun vaak wettelijk verankerde taken in de praktijk op als gezagsdragers namens de overheid, waardoor de betreffende medeburgers in een afhankelijke positie verkeren. Het is dan ook van groot belang dat deze professionals zodanig met medeburgers van elke culturele achtergrond in contact treden en communiceren dat hen recht wordt gedaan, zoals dat in de Nederlandse wetgeving is bedoeld. Er is hier, dat is duidelijk, veel ruimte voor miscommunicatie, die uit verschillende omstandigheden kan voortvloeien, zoals tijdsdruk, onbegrip en (voor)oordelen/etnisch profileren.

Dit boek is bestemd voor professionals en studenten, werkend in- of geïnteresseerd in de forensische psychiatrie/Tbs, de (overige) forensische zorg, de reclassering, de rechtspraak, de jeugdbescherming/jeugdzorg, de politie, gemeentelijke en landelijke overheden en dergelijke. Maar de inhoud is ook zeker van groot belang voor wetenschappelijk onderzoekers en beleidsmakers. In het boek worden door deskundige auteurs diverse thema’s uitgewerkt, zoals:

• Wat is cultuur eigenlijk en hoe werkt dit door in het contact tussen mensen?
• Welke waarden en normen spelen een rol en hoe kunnen deze bespreekbaar worden gemaakt?
• Welke invloed hebben cultuur en taal op de diagnostiek en inschatting van psychische of psychiatrische stoornissen?
• Welke invloed hebben culturele verschillen op risicotaxatie, behandeling en begeleiding van justitiabelen?
• Wat zijn de belangrijkste vooroordelen die effectieve communicatie tussen professionals en medeburgers uit ‘andere’ culturen belemmeren?