Buitenlesdag | Met Outdoor education leer je hoe leren in buitenlucht een krachtige educatieve ervaring kan zijn

25% van de lestijd is buitenlestijd, dat is de missie van IVN. Op de jaarlijkse Buitenlesdag, die op dinsdag 8 april plaatsvindt, roept IVN op om naar buiten te gaan. Hoe geef je hier als school nu invulling aan? Het recent verschenen boek Outdoor education brengt leren in de buitenlucht tot leven. Met dit boek ga je buiten aan de slag met wiskunde, wereldoriëntatie, taal en muzische vorming. In dit nieuwsbericht meer over boek, maar ook over de Buitenlesdag. Wist je bijvoorbeeld dat op kleinere scholen meer buitenles wordt gegeven en dat zo'n tweehonderdduizend basisschoolleerlingen in Nederland op dinsdag 8 april het 10-jarig jubileum van de Nationale Buitenlesdag vieren?

"Dit uiterst aanstekelijke boek doet wat ieder goed spel doet: het maakt nieuwsgierig en nodigt uit. Het geeft de positieve flow en energie die we helaas toch vaak moeten missen in ons onderwijs. Spel en onderwijs: die combinatie hoeft helemaal niet zo moeilijk te zijn zo laat Filip Mennes ons overtuigend en uitnodigend met heel veel voorbeelden zien."
- Prof. Dr. Rob Martens (hoogleraar Onderwijswetenschappen aan de Open Universiteit)

Over het boek

Outdoor education brengt leren tot leven. Het biedt meer dan 200 praktische oefeningen die kinderen actief, speels en ervaringsgericht laten leren, zonder in te boeten op leerlijnen of leerdoelen. Dit boek is geen pleidooi voor minder inhoud, maar juist voor een manier van leren die boeiend, natuurlijk en vreugdevol aanvoelt.

Dit boek is een uitnodiging om te ontdekken hoe leren in de buitenlucht een krachtige educatieve en betekenisvolle ervaring kan zijn. Voor leerkrachten, ouders en iedereen die kinderen wil laten groeien door te leren, spelen en te verbinden – buiten!

Buitenlesdag, 200.000 kinderen doen mee

Zo’n tweehonderdduizend basisschoolleerlingen in Nederland vieren op dinsdag 8 april het 10-jarig jubileum van de Nationale Buitenlesdag. Op bijna drieduizend basisscholen in het land nemen meesters en juffen hun leerlingen deze dag mee naar buiten om les te krijgen in de gezonde buitenlucht. Het thema van dit jaar is de natuurbende. Het doel is om kinderen overal in het land te inspireren om hun eigen natuurbende op te richten. Hoewel er een positieve trend zichtbaar is als het gaat om buitenles, is de aandacht hiervoor nog altijd hard nodig. IVN Natuureducatie, initiatiefnemer van de Nationale Buitenlesdag, pleit daarom voor meer groene schoolpleinen, meer ondersteuning van leerkrachten en vraagt scholen om beleid wat betreft buitenles.

Recent onderzoek onder leerkrachten door DUO in opdracht van IVN laat zien dat het aantal buitenlessen in tien jaar tijd aardig gestegen is. Gaven leraren in 2016 gemiddeld 14 keer per jaar buitenles, het afgelopen jaar was dit gemiddeld 20 keer. Als belangrijkste redenen voor het geven van buitenles noemen ze dat kinderen meer bewegen, het voor een fijne afwisseling zorgt, de buitenlucht gezond is en kinderen meer spelenderwijs leren.

Rekenen en taal

Opvallend is dat buitenles vooral een vlucht heeft genomen als het gaat om vakken als rekenen en taal. Gaf tien jaar geleden slechts 36 procent van de meesters of juffen rekenles buiten, inmiddels is dat maar liefst 77 procent. Taal wordt door 65 procent van de leerkrachten weleens buiten gegeven, terwijl dit in 2016 nog slechts 14 procent was.

‘Het is mooi om te zien dat leraren creatiever met deze vakken weten om te gaan. Leerkrachten zien zelf ook in dat nog meer tijd op een stoeltje achter een tafel en met een boek voor je neus niet het verschil gaat maken. In dit geval geldt: ‘buiten komt het beter binnen’. Vooral bij het automatiseren van de leerstof voegt de buitenles echt iets toe aan het arsenaal van de leerkracht,’ aldus programmamanager Vincent van der Veen.

Kleinere scholen meer buitenles

Wat in het DUO-onderzoek ook opvalt, is dat leerlingen van kleinere scholen vaker buitenles krijgen dan hun leeftijdsgenootjes op scholen met meer dan tweehonderd leerlingen. Daarnaast krijgen kinderen op het platteland vaker buitenles dan in de stad. Hierbij is ook de inrichting van het schoolplein van belang. Op basisscholen met een groen schoolplein wordt meer buitenles gegeven dan op een grijs, versteend plein. Hoewel er nu meer buitenonderwijs wordt gegeven dan tien jaar geleden, blijft de toename slechts summier: van een half naar één procent van de lessen. Opmerkelijk, want het overgrote deel van de leerkrachten zegt dat de ideale verhouding zou zijn: 75 procent binnen en 25 procent buiten les. Juffen en meesters geven echter aan dat zij om dit te bereiken meer ondersteuning nodig hebben en goede lesmaterialen en voorbeeldlessen.

Wil je zelf aan de slag? Bestel dan het boek Outdoor education. Buiten aan de slag met wiskunde, wereldoriëntatie, taal en muzische vorming

Bekijk hier het inkijkexemplaar

Beeld: Campagnebeeld Buitenlesdag 2025, IVN.

04-04-2025